28-04-2023

In het nieuwe pakket ‘Meer evenwicht op de arbeidsmarkt’ wil Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip zorgen voor meer zekerheid. Die zekerheid gaat bijvoorbeeld over inkomen, roosters en bescherming bij een zakelijke tegenslag. Ondanks deze extra maatregelen worden ondernemers ook in staat gesteld om juist flexibeler en wendbaarder te zijn. De belangrijkste wijzigingen, waaronder een verplichte AOV (arbeidsongeschiktheidsverzekering) voor zzp, bespreken we in deze blog.

Zorgen over arbeidsmarkt

De werking van de arbeidsmarkt was al langer een doorn in het oog van de verantwoordelijke minister. Veel ondernemers gaven aan dat ze veel last en onzekerheid ervaarden aan de grote wirwar van regels, verplichtingen, rechten en verzekeringen. Dat maakte ook hun inkomen niet altijd zeker. Die onzekerheid ging daarnaast gepaard met weinig flexibiliteit als het gaat om veranderingen. Daarom hebben verschillende instanties zich over deze problemen gebogen en hier hun advies voor gegeven. Onder andere de Sociaal Economische Raad en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid hebben naar de kwestie gekeken. In samenspraak met verschillende vakbonden en organisaties voor werkgevers komt het kabinet met verschillende afspraken, die gebundeld zijn in een nieuw pakket. Dit pakket zou de arbeidsmarkt volledig toekomstbestendig moeten maken.

Meer zekerheid

De grootste aanpassing in dit nieuwe pakket met maatregelen zit ongetwijfeld in de hoek van de (zelfstandige) werknemer. Er is bijvoorbeeld al veel gezegd over de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp. Die is in het leven geroepen omdat er voor zzp’ers minder sociale vangnetten beschikbaar zijn dan vergelijkbare werknemers. Tegelijkertijd ontstaat er ook een oneerlijke situatie voor werknemers. Zzp’ers kunnen door werkgevers goedkoper in dienst genomen worden, omdat zij nog niet verplicht zijn een AOV af te sluiten. Dat maakt het voor hen interessanter juist zzp’ers aan te nemen en werknemers buiten spel te zetten. De verplichte AOV voor zpp moet deze oneerlijke concurrentie verminderen en zzp’ers beter beschermen in tijden van ziekteverzuim.

Er is nog niet erg veel zekerheid over hoe de regeling voor het verplichte AOV voor zzp precies zal uitpakken. Wel is bekend dat deze in elk geval gaat gelden voor zzp’ers, maar ook voor ondernemers en freelancers. Beroepsbeoefenaars die werken voor inkomsten uit overige werkzaamheden en ‘meewerkende echtgenoten’ zullen verplicht een AOV moeten nemen. Voor bv’s geldt deze verplichting voorlopig nog niet. Zaken als de hoogte voor de premie zijn nog niet zeker. De verwachting is dat deze rond 8% van het totale inkomen zullen gaan bedragen, tegen een maximum van 220 euro per maand.

Andere aanpassingen voor werkenden met een oproepcontract voortaan eerst een vast basiscontact. Hierin staat het aantal uur dat ze normaal gesproken moeten komen werken. Zo weet een werknemer voortaan beter waar hij of zij aan toe is. Nulurencontracten komen volledig te vervallen. Dat is nog niet alles wat betreft contracten. Zo moeten contracten via een uitzendbureau sneller zekerheid bieden. Ook draaideurconstructies, waarbij werknemers telkens van tijdelijk contract in tijdelijk contract terecht komen, worden een halt toegeroepen. Na drie tijdelijke contracten mochten werkgevers altijd al na zes maanden een nieuw tijdelijk contract aanbieden. Dat gaat nu naar maar liefst vijf jaar.

Deze ZZP’er moet in het vervolg ook verplicht een AOV afsluiten volgens het nieuwe pakket met maatregelen

Onbegrip bij Stichting ZZP Nederland

Hoewel de regelingen ingevoerd zijn om zzp’ers meer zekerheid te geven, is het met name Stichting ZZP die alles behalve blij is met de nieuwe maatregelen. Veel instanties vinden de regelingen een goede zaak, maar zij stellen dat de regeling onnodig en vooral onrealistisch gaat zijn. Tot nu toe maakt maar één op de vijf zpp’ers gebruik van een AOV, maar veel zpp’ers maken juist gebruik van andere regelingen. Voorbeelden zijn schenkkringen of broodfondsen. Voor veel zpp’ers bieden deze regelingen een prima uitkomst en dat tegen een veel lager maandelijks tarief.

Ook het uitvoeren van de nieuwe regelingen gaat volgens Stichting ZZP Nederland voor een hoop problemen zorgen. Op dit moment is namelijk al sprake van een enorm capaciteitstekort bij het regelen van aangevraagde AOV’s. Wanneer dit dus verplicht wordt, wordt de toestroom veel hoger en gaat het systeem helemaal vastlopen, zo voorspelt de stichting.

Om te voorkomen dat zpp’ers zaken moeten afsluiten die ze helemaal niet willen én om te voorkomen dat het AOV-systeem vastloopt, wil Stichting ZZP Nederland verschillende zaken aanpassen. Onder andere een opt-out optie behoort tot de mogelijkheden. Ook een collectieve basisverzekering met een wachttijd van twee jaar – in het huidige pakket gaat het om een wachttijd van één jaar – zou een goede optie zijn.

Lees ook: ‘Arbeidsongeschiktheidsverzekering een noodzakelijk kwaad? Lees mijn verhaal!‘

Aanpassingen voor flexibiliteit bij ondernemers

Ook voor ondernemers zijn er in het nieuwe pakket meerdere maatregelen opgenomen. Met name kleinere ondernemers moeten voordeel ervaren van de maatregelen. Zo hebben zij volgens de minister veel last van ziekteverzuim in hun organisatie. Daarom moeten zij met het nieuwe pakket al binnen één jaar ziekte al duidelijk kunnen krijgen of zij deze medewerker kunnen vervangen. Met een nieuwe Crisisregeling Personeelsbehoud voor crisissen of calamiteiten buiten het ondernemersrisico worden werknemers beter beschermd hun werkplaats te behouden en wordt het voor de werknemer makkelijker om deze periode te overbruggen. Ten slotte gaan de kosten voor ww omlaag. De premie voor overwerk gaat omlaag en het vaste basiscontract gaat onder een lagere premie vallen.